Phản ứng trao đổi là gì? Cần điều kiện gì để nó xảy ra? Để giải đáp những thắc mắc này, mời các bạn và các em chúng ta cùng tham khảo qua bài viết ngày hôm nay nhé!
I. Phản ứng trao đổi là gì
Định nghĩa: phản ứng trao đổi là phản ứng hóa học, trong đó hai hợp chất tham gia trao đổi với nhau những thành phần cấu tạo của chúng mà không làm thay đổi số oxi hóa tạo ra những hợp chất mới.
Phản ứng này tuân theo định luật bảo toàn khối lượng hóa học với tổng khối lượng các chất tham gia bằng tổng khối lượng các chất tham gia phản ứng.
II. Phân loại phản ứng trao đổi
Dựa vào thành phần các chất tham gia phản ứng, người ta phân phản ứng này làm 3 loại: pu trao đổi giữa axit và bazo, giữa axit và muối, giữa muối và muối.
1. Phản ứng trao đổi giữa axit và bazo
Là phản ứng hóa học giữa một axit và một bazo để tạo ra muối và nước. PTHH có dạng:
Axit + Bazo → Muối + Nước
Ví dụ:
HCl + KOH → KCl + H2O
2HNO3 + Ca(OH)2 → Ca(NO3)2 + 2H2O
H3PO4 + 3NaOH → Na3PO4 + 3H2O
H2SO4 + Ba(OH)2 → BaSO4 + 2H2O
2. Phản ứng trao đổi giữa axit và muối
Phương trình hóa học PU trao đổi giữa axit và muối có dạng:
Axit + Muối → Axit mới + Muối mới
Ví dụ:
HCl + Na2S → NaCl + H2S
H2SO4 + Ba(NO3)2 → BaSO4 + 2HNO3
2HNO3 + Na2CO3 → NaNO3 + CO2 + H2O
3. Phản ứng trao đổi giữa bazo và muối
PTPU giữa bazo và muối có dạng:
Bazo + Muối → Bazo mới + Muối mới
Ví dụ:
Ba(OH)2 + CuSO4 → BaSO4 + Cu(OH)2
2KOH + Pb(NO3)2 → Pb(OH)2 + 2KNO3
NaOH + MgCl2 → Mg(OH)2 + 2NaCl
4. Phản ứng trao đổi giữa muối và muối
Phương trình tổng quát có dạng như sau:
Muối + Muối → Muối mới + Muối mới
Ví dụ:
K2SO4 + BaCl2 → BaSO4 + 2KCl
CaCl2 + 2AgNO3 → 2AgCl + Ca(NO3)2
Na2CO3 + BaS → BaCO3 + Na2S
III. Điều kiện để xảy ra phản ứng trao đổi
Điều kiện để loại phản ứng này xảy ra là gì?
- Giữa axit và bazo: phản ứng luôn xảy ra mà không cần điều kiện
- Giữa axit và muối: các chất tạo thành phải có chất không tan, chất khí hay dễ phân hủy.
- Giữa bazo và muối: các chất tham gia phải tan và sản phẩm tạo thành phải có chất không tan, chất khí hay dễ phân hủy.
- Giữa bazo và bazo: các chất tham gia phải tan và sản phẩm tạo thành phải có chất không tan, chất khí hay dễ phân hủy.
Trên đây là những điều kiện của pứ trao đổi để nó có thể xảy ra được. Lưu ý rằng, các bạn phải học thuộc bảng tính tan của axit, bazo, muối để biết được sản phẩm tạo thành có thỏa mãn các điều kiện trên hay không.
Lời kết
Như vậy là chúng ta vừa cùng nhau tìm hiểu phản ứng trao đổi là gì cũng như các điều kiện để nó xảy ra. Đây là loại phản ứng hóa học khá đơn giản và dễ hiểu. Tuy nhiên, nó có một vai trò quan trong trong ngành hóa học.
Qua bài viết này, mình tin rằng các bạn đã tự tin nhận biết được phản ứng nào là pứ trao đổi rồi. Chúc các bạn luôn vui, khỏe, học tốt hóa học và luôn yêu đời nhé!
