Xăng máy bay (Avgas) là loại xăng dùng cho máy bay. Ai cũng biết điều này. Tuy nhiên, loại xăng này có đặc điểm như thế nào? Nó có khác gì so với các loại xăng thường. Giá xăng cho máy bay là bao nhiêu? Loại xăng này có thể dùng được cho các loại phương tiện khác hay không? Qua bài viết hôm nay, các bạn sẽ tìm được câu trả lời cho những thắc mắc này.
I. Xăng máy bay là gì?
Xăng máy bay (tiếng Anh là Avgas hay Aviation Gasoline, là nhiên liệu có chỉ số octan cao được sử dụng cho các máy bay. Trước đây, loại xăng này còn được sử dụng cho xe đua.
Thuật ngữ Avgas được dùng để phân biệt với Mogas (Motor Gasoline) là các loại xăng dùng cho các phương tiện khác như ô tô, xe máy…
xang-may-bay-la-gixang-may-bay-la-gi
II. Đặc điểm của xăng máy bay
Xăng máy bay là những hydrocarbon thu được trong quá trình chưng cất phân đoạn dầu mỏ. Nó có tính bay hơi thấp so với xăng thông thường. Người ta dùng chì tetraetyl (tetraethyllead – TEL) để tăng chỉ số octane của xăng, chất đã bị cấm sử dụng trên ô tô ở nhiều nước từ những năm 1980 do tính độc hại của nó cho con người và môi trường. Một thành phần của dầu mỏ được sử dụng trong pha trộn xăng dùng cho máy bay là alkylate. Đây là hỗn hợp của các loại iso-octan khác nhau. Một số nhà máy lọc dầu còn sử dụng cả reformate.
Ngoài phụ gia chì tetraethllead thì một số nhà cung cấp xăng dùng cho máy bay còn có thể bổ sung thêm một số chất phụ gia như: chất chống tĩnh điện, chất bôi trơn để tránh hoen gỉ bình xăng, chất chống đông để hạ thấp điểm đóng băng của nhiên liệu. Một số loại xăng khác còn được bổ sung chất kháng khuẩn vào.
Chúng ta đã biết, xăng máy bay là xăng gì, vậy nó có mấy loại? Dưới đây là câu trả lời dành cho chúng ta.
III. Có mấy loại xăng cho máy bay?
TEL là phụ gia dùng để tăng chỉ số octan khá đắt dùng trong xăng máy bay. Do sự khác nhau về nồng độ của hợp chất chì TEL mà loại xăng này được phân thành nhiều loại như sau:
- Avgas 100LL: chứa tối đa 2g chì/1 gallon (hay 0.56 g/l). Đây là loại nhiên liệu máy bay phổ biến nhất hiện nay. Chữ LL được viết tắt của từ tiếng Anh là Less Lead (có nghĩa là ít chì). Nó được tạo ra để thay thế Avgas 100/130.
- Avgas 100/130: chứa tối đa 4g chì/1 gallon (hay 1.12 g/l).
- Avgas 80/87: có ít chì nhất, nó chứa tối đa 0.5g chì/1 gallon. Loại xăng này được sử dụng cho các động cơ có tỉ số nén rất thấp.
cac-loai-xang-may-bay
Ngoài các loại kể trên, trước đây một số loại xăng cũng dùng cho máy bay quân sự như Avgas 115/145. Lưu ý rằng chỉ số octane của xăng cho máy bay và xăng Mogas không thể so sánh trực tiếp với nhau, do phương pháp và động cơ thử nghiệm của chúng là khác nhau.
Nếu dựa vào điểm đóng băng của nhiên liệu, xăng cho máy bay có hai loại là Jet A và Jet B. Xăng Jet B có điểm đóng băng thấp hơn nên thường được dùng ở những vùng thời tiết lạnh giá.
Một loại xăng khác cũng được nhắc đến là xăng Jet A1. Đây là loại xăng dùng cho máy bay và xe đua công thức 1. Nó có khối lượng riêng ở 15 °C là 0.775 – 0.84 g/ml (theo ASTM D1298). Trong máy bay, nó được dùng cho động cơ phản lực tuabin và được gọi là nhiên liệu phản lực tuabin hàng không Jet A1.
IV. Xăng máy bay có màu gì?
Do xăng dùng cho máy bay có nhiều loại nên để giúp các phi công xác định nhiên liệu trong máy bay của họ, các chất nhuộm màu được thêm vào.
- Xăng Avgas100LL: có màu lam
- Xăng Avgas 100/130: có màu xanh lục
- Xăng Avgas 80/97 có màu đỏ
Ngoài ra, nhiên liệu cho máy bay phản lực JET A1 là chất trong suốt có màu vàng nhạt đặc trưng nên không được nhuộm màu.
V. Một số câu hỏi về xăng cho máy bay
5.1 Xăng dùng cho máy bay có dễ cháy không
Xăng dùng cho máy bay là một chất rất dễ cháy. Do đó quá trình lưu trữ, sang chiết, vận chuyển, bảo quản cần phải đảm bảo các an toàn về phòng cháy chữa cháy. Người lao động cần phải tuân thủ các an toàn nghiêm ngặt để đảm bảo nhất. Ngoài ra, các bồn chứa nhiên liệu cũng phải được kiểm tra thường xuyên, tránh rò rĩ, đặt nơi thông thoáng và tránh xa các nguồn gây cháy.
5.2. Xăng máy bay bao nhiêu tiền 1 lít
Giá xăng cho máy bay là khác nhau ở nhiều nước trên thế giới. Những quốc gia có nguồn cung cấp tại chỗ sẽ có ưu thế về vận chuyển, qua đó có ưu thế về giá hơn. Ngoài ra, thuế của mỗi quốc gia là khác nhau cũng ảnh hưởng đến giá sản phẩm cuối cùng.
5.3. Xăng cho máy bay khác xăng thường như thế nào?
Về bản chất, xăng dùng cho máy bay khác xăng thường ở chỗ nó có chỉ số octan cao hơn, tính bay hơi thấp hơn và điểm đóng băng thấp hơn. Và tất nhiên là giá thành của nó cũng đắt hơn.
5.4. Xăng cho máy bay có phải xăng thơm hay không
Nhiều người lầm tưởng rằng xăng thơm chính là xăng cho máy bay Jet A1 vì chúng đều có mùi thơm đặc trưng và không nhuộm màu. Tuy nhiên chúng hoàn toàn khác nhau.
Xăng thơm (hay còn gọi là xăng Nhật) chính là một loại dung môi có thành phần chính là dung môi Butyl Acetate, với công thức hóa học là C6H12O2. Xăng thơm dùng để pha trộn sơn, dùng làm chất tẩy rữa trong vệ sinh công nghiệp…
5.5. Xăng dùng cho máy bay có dùng cho xe máy được không
Một câu hỏi rất nhiều người quan tâm là xăng dùng cho máy bay có dùng được cho xe máy được không? Câu trả lời là không, đối với các loại xe máy thông thường. Vì xăng dùng cho máy bay có chỉ số octane cao rất nhạy với nhiệt, bắt cháy nhanh có thể gây hỏng gioang cao su, làm nhiên liệu dễ bay hơi gây cháy nổ, hỏng động cơ hoặc tắt máy giữa chừng rất mất an toàn.
xang-may-bay-avgas
Tuy nhiên, xăng máy bay phản lực Jet A1 lại có thể dùng cho động cơ diesel như xe container, xe tải, xe buýt… Lý do là xăng Jet A1 thực chất là nhiên liệu được tạo thành từ dầu kerosene. Đây là loai dầu có gốc giống với dầu diesel. Chính vì thế mà tính chất của chúng khá giống nhau, giống hơn các loại xăng RON92, RON95 hay xăng sinh học E5.
5.6. Xăng Mogas dùng cho xe có thể thay thế cho xăng dùng cho máy bay không?
Việc sử dụng xăng Mogas thay vì Avgas cho các máy bay là bất hợp pháp và nguy cơ mất an toàn cao. Một số phi công tư nhân có thể sử dụng Mogas nhưng điều này không được khuyến khích.
5.7. Sự khác nhau giữa nhiên liệu Avgas và Jet
Avgas là nhiên liệu cho máy bay động cơ piston nhỏ. Trong khi đó nhiên liệu Jet giống như dầu kerosene và được sử dụng cho máy bay phản lực tuabin.
Lời kết
Hiện nay, các nhà tiêu thụ xăng máy bay lớn nhất nằm ở Bắc Mỹ, Úc, Brazil, Úc, Nam Phi. Hiện nay, một số nước châu Âu đang dần chuyển sang dầu diesel rẻ hơn làm nhiên liệu cho máy bay. Hi vọng những thông tin trên đây đã giúp các bạn hiểu hơn về loại xăng này. Cảm ơn bạn đã ghé thăm website, chúc các bạn vui vẻ, hạnh phúc và thành công!
